Słuszne i zbawienne jest, abyśmy uroczyście święcili, Panie Jezu Chryste, Boże nasz, Adwent Twej chwały i pamiątkę narodzin Twoich wedle ciała. Wierzymy, ześ przed dawnymi czasy przyszedł nas odkupić; daj nam byśmy przy pełnym majestatu powtórnym przyjściu Twoim mogli znieść ten widok i, uzyskawszy łaskawe odpuszczenie grzechów, zasłużyli Cię oglądać na wieki.
(Ze starożytnej prefacji)
Wyraz adwent (po łacinie adventus) znaczy przyjście. Kościół święty oznacza tą nazwą okres przygotowania na przyjście Pańskie. Przyjście to jest trojakie:
Przyjście historyczne
Oczekujemy pamiątki Narodzin (25 grudnia) i Objawienia (6 stycznia) Jezusa Chrystusa. Kościół święty przez 4 niedziele przypomina przygotowanie narodu wybranego na przyjście Zbawiciela. Mamy wczuć się w gorące pragnienia, które przenikają cały Stary Testament. Adwentowe teksty liturgiczne w większości zaczerpnięte są z proroka Izajasza. W najtragiczniejszych chwilach narodu wybranego wzywał on do ufnego zdania się na Boga i zapewniał, że nadejdzie oczekiwany Mesjasz, zbawi swój lud i rozciągnie swe panowanie na całą ziemię. Izajasz z taką dokładnością szkicuje dzieło Zbawiciela, że księgę jego nazywa się często „piątą ewangelią”.
Tajemnica Wcielenia dokonała się w łonie Niepokalanej Dziewicy Maryi. Aby przygotować godne mieszkanie swemu Synowi, Bóg obdarzył Ją pełnią łaski, a Maryja wiernie z tą łaską współdziałała. Jest Ona obrazem Kościoła, który z tęsknotą oczekuje Oblubieńca i z radością Go przyjmuje.
Liturgia adwentowa często wspomina przeżycia Matki Bożej związane ze zdarzeniami poprzedzającymi Boże Narodzenie. W Jej bazylice Adwent się rozpoczyna i kończy. W Polsce wczesnym rankiem odprawia się Mszę wotywną o Matce Bożej, która powtarza teksty ze środy Suchych Dni Adwentu. Maryja, wierna służebnica Pańska, nosząca pod sercem Boga-Człowieka i obcująca z Nim w modlitwie, jest wzorem przygotowania katolika na nadchodzące święta.
W Adwencie gotujemy się również na obchód Objawienia Pańskiego. Dlatego często słyszymy głos Przesłańca Chrystusowego, św. Jana Chrzciciela, który przygotował naród wybrany na publiczne wystąpienie Chrystusa Pana i stwierdził Jego mesjańską godność.
Przyjście mistyczne
Wprawdzie dzieło Odkupienia już się dokonało, lecz każde nowe pokolenie ludzkie musi sobie przyswoić jego owoce. Zdajemy sobie sprawę, jak wielka część ludzkości nie słyszała jeszcze Dobrej Nowiny. Sami również odczuwamy potrzebę wyzwolenia od błędów i grzechów. Oczekujemy nawiedzenia Bożego przez łaskę dla siebie i dla naszych czasów. Często powtarzane w liturgii adwentowej wezwanie „Przyjdź” jest wyrazem aktualnych tęsknot Kościoła.
Bóg udziela nam łaski w miarę naszego przygotowania. Mamy gotować drogę Panu przez skupienie i modlitwę. Dlatego w Adwencie Kościół nakazuje wstrzymywanie się od zabaw i wzywa do pokuty, tj. odwrócenia się od zła, i czynienie dobra.
Przyjście ostateczne
Rozwój Królestwa Bożego odbywa się równolegle z rozwojem dzieła Odkupienia, zaczyna się z narodzeniem Chrystusa w stajence betlejemskiej, rozkwita w życiu Kościoła, kończy się Sądem Ostatecznym u schyłku wieków. Powtórne przyjście Chrystusa Pana będzie objawieniem Jego chwały i ostatecznym ugruntowaniem Jego Królestwa. Wtedy to Chrystus zbierze swoich wybranych ze wszystkich stron świata i wprowadzi ich do Królestwa swego Ojca. Całe dzieje Kościoła są przygotowaniem na to przyjście. Rozpoczynając nowy rok kościelny szczególnie żywo uświadamiamy sobie prawdę, że jesteśmy członkami Kościoła pielgrzymującego i gotujemy się również na ostateczne przyjście Zbawiciela.
Od czasów Bolesława Wstydliwego królowie polscy i przedstawiciele sześciu stanów składali w pierwszą niedzielę Adwentu świecę ze słowami: „gotów jestem na przyjście Pana”. Siedem świec, które płoną na ołtarzu w czasie Mszy Rorate, przypomina ten zwyczaj i wzywa także nas do gotowości.
Czytanie Pisma Świętego
W Adwencie poleca się czytanie proroka Izajasza oraz innych przepowiedni mesjańskich.
Przepisy obrzędowe
- Niedziele Adwentu są dniami liturgicznymi 1 klasy i wykluczają wszystkie święta, z wyjątkiem święta Niepokalanego Poczęcia.
- Dni Adwentu od 1 do 16 grudnia są dniami powszednimi 3 klasy. Mają one pierwszeństwo przed świętami 3 klasy.
- Dni Adwentu od 17 do 23 grudnia są dniami powszednimi 2 klasy. Mają one pierwszeństwo przez partykularnymi świętami 2 klasy. Jako Mszę z dnia odprawia się Mszę z ostatniej niedzieli (z wyjątkiem Suchych Dni) opuszczając Alleluja i Credo.
- We wszystkich innych Mszach dodaje się na pierwszy miejscu wspomnienie dnia Adwentu.
- Na znak pokuty w czasie Mszy adwentowych nie wolno zdobić ołtarzy kwiatami ani grać na organach. Dopuszczalne jest tylko podtrzymywanie śpiewu za pomocą organów lub harmonium. Gra na innych instrumentach jest w Adwencie zakazana. W trzecią Niedzielę Adwentu, która ma charakter radosny, wolno użyć szat różowych, ozdobić ołtarz kwiatami i grać na organach.